‘Verwonder om de hoek’ brengt passies tot leven

‘Verwonder om de hoek’: dat is waar kinderen in de regio Holland Rijnland hun passie kunnen ontdekken. Of dat nu voor vlinders is, voor theater of archeologie. En of ze dat nu ontdekken in de klas, op de BSO, in een museum, op de muziekschool, in de natuur of op een club. Een grote coalitie van zo’n zeventig aanbieders garandeert dat er voor ieder wat wils is. Dichtbij, in de eigen wijk (of soms net iets verder weg). 

Het platform ‘Verwonder om de hoek’ is een consortium van BplusC, Cultuureducatiegroep Leiden en Naturalis. Meie van Laar, hoofd educatie bij Naturalis (penvoerder van deze samenwerking): “Twaalf jaar geleden zijn de drie partners begonnen om activiteiten rondom cultuur, natuur, wetenschap, technologie en duurzaamheid te bundelen op een website. Om zo tot een gevarieerd aanbod te komen voor kinderen, dichtbij huis, liefst in de eigen wijk. Een virtuele plek waar scholen, maar ook ouders en verzorgers educatieve activiteiten kunnen zoeken en boeken.”

Ruim zeventig aanbieders

Inmiddels ontsluit het platform activiteiten van zo’n zeventig aanbieders uit de regio Holland Rijnland. Van de Hortus Botanicus tot Space Expo Noordwijk en van de Scheepstimmerwerf in Warmond tot het Landelijk Steunpunt WO II – Heden. Met elkaar ontwikkelen deze aanbieders een rijk aanbod aan natuur- en cultuureducatie-activiteiten voor kinderen. Met activiteiten als ‘Hoe overleven planten’, een lessenreeks over het klimaat of opdrachten als ‘Ontwerp je eigen alien’ bij de Oude Sterrewacht Leiden. Op school én in de wijk dus. Meie: “Alle kinderen gaan naar school, dus daar vindt de eerste kennismaking vaak plaats. Daarnaast is er ook van alles buiten schooltijd te doen. En wie echt nog meer wil, kan bij een club of instelling terecht.”

Adviseurs van Cultuureducatiegroep Leiden zorgen dat het aanbod van de aanbieders bij scholen in de regio terechtkomt. Meie: “Zij hebben een nauwe band met onderwijsinstellingen. Met docenten gaan zij in gesprek over hoe dat aanbod zo goed mogelijk kan aansluiten op de onderwijscontext. Dat is belangrijk, want anders wordt het als ‘iets extra’s’ gezien, en docenten moeten al zo veel. Uiteraard proberen wij het aanbod zo breed en aantrekkelijk mogelijk te maken, maar het zijn echt de scholen zelf die uiteindelijk kiezen.”

Lees verder onder de foto.

Iedereen profiteert

BplusC verzamelt binnen de coalitie het aanbod van cultuuraanbieders buiten schooltijd, die met behulp van de cultuurcoaches actief zijn met activiteiten in de wijken, Naturalis dat van natuuraanbieders. Meie: “Zo hebben we allemaal een toegevoegde waarde en verbinden      we elkaar.” De activiteiten via het platform zijn vaak gratis. Financiering komt via de deelnemende scholen en gemeenten dragen ook iets bij per leerling. “Dat geld gebruiken we om het aanbod op school en om het buitenschoolse aanbod te financieren. Wil iemand lid worden van een club of instelling, dan gaat dat op de gangbare manier, via contributie”, aldus Meie.

Volgens haar profiteert iedereen van de samenwerking binnen ‘Verwonder om de hoek’. “Kinderen maken in hun eigen wijk kennis met een aanbod dat ze niet kennen. En krijgen mogelijkheden aangereikt om daarmee aan de gang te gaan.” Maar ook scholen profiteren van deze aanpak: “Docenten zijn vaak druk met het aanleren van basisvaardigheden en komen er niet aan toe verrijkend leeraanbod te ontwikkelen. Dankzij ons platform kunnen zij dat nu toch aanbieden, om zo      leerlingen te helpen om hun passies en talenten te ontdekken en zichzelf nog verder professionaliseren.” En ook aanbieders pakken een graantje mee. Zij krijgen via ‘Verwonder om de hoek’ ruimte voor inhoudelijke ondersteuning, professionaliseringsbijeenkomsten én toegang tot nieuwe groepen bezoekers, ofwel de afnemers van de toekomst.

Zelfs Cultuureducatiegroep Leiden, BplusC en Naturalis worden er beter van, denkt Meie. “Adviseurs van de Cultuureducatiegroep willen docenten op scholen namelijk echt iets te bieden hebben. En BplusC en Naturalis zien het als hun maatschappelijke missie om zoveel mogelijk kinderen kennis te laten maken met natuur en cultuur. Langs deze weg is het mogelijk dat onder de aandacht te brengen bij kinderen die anders niet naar een museum komen. Het is een mooie manier om hen alvast een beetje verliefd te maken.”

Aanpak verduurzamen

Nu het consortium naar behoren werkt, er op scholen en in gemeenten draagvlak voor de aanpak is, het aantal aanbieders van activiteiten verder groeit en veel kinderen de weg naar de activiteiten van ‘Verwonder om de hoek’ weten te vinden, is het tijd voor een volgende stap. Meie: “Dit systeem kan immers niet oneindig doorgaan. Hoe mooi zou het zijn als we de expertise die wij aanbieden kunnen verduurzamen? Via trainingen bijvoorbeeld, intern op scholen en met aanbieders? Dan kunnen we samen onderzoeken waar ruimte zit om met onze natuur- en cultuuractiviteiten nog beter op het curriculum aan te sluiten.”

Wellicht dat TechKwadraat daar een rol in kan spelen. Meie: “Ik stel me zo voor dat we daar samen met een grote groep scholen een aanvraag voor kunnen gaan doen. De infrastructuur ligt er immers al. We kunnen echt een vliegende start maken.”

Tips van ‘Verwonder om de hoek’

Wat zijn geleerde lessen van de aanpak van ‘Verwonder om de hoek’? Dit zijn de antwoorden van Meie van Laar.

• Het is belangrijk dat alle lagen betrokken zijn. Gemeenten, schoolbesturen, scholen, aanbieders, wijken, sociaal domein, ouders en kinderen.
• Onderzoek en benoem met je samenwerkingspartners gemeenschappelijke doelen en het feit dat je die uitvoert voor dezelfde doelgroep.
• Zorg dat je langdurig commitment hebt om met jullie plannen aan de gang te gaan. Want niemand is erbij gebaat als datgene wat je optuigt na een half jaar alweer verdwijnt. Dan doe je meer kwaad dan goed.
• Bouw je samen een consortium? Zorg dan dat jouw partners aanvullende expertises hebben, ofwel: dat een plus een altijd drie is. En zorg ook dat je elkaar iets gunt.
• Zoek naar creatieve manieren om jouw aanpak zo goed mogelijk te verduurzamen. Zodat jouw plannen ook doorgaan als er om wat voor reden dan ook (een deel van de) financiering wegvalt.
• Zorg voor voldoende draagvlak op scholen. Sluit bij het ontwikkelen van je aanbod maximaal aan bij de context van het onderwijs en het curriculum. Anders raken de activiteiten niet ingebed en stuit je al snel op weerstand.
• Zorg ook dat aanbieders van activiteiten profiteren. Voorkom concurrentie en maak het ‘van iedereen’.
• Train docenten ook om zelf hun lessen te verrijken op vergelijkbare manieren. Zodat ze niet van jou afhankelijk zijn en er schoolontwikkeling kan plaatsvinden.
• Ga veel met alle partners om tafel. En zorg dat je verantwoordelijkheden goed belegt . Respecteer elkaar als het anders gaat als dat jij het wellicht zelf zou aanpakken. En spreek irritaties op tijd uit. Daarmee voorkom je dat het misgaat.